clop

4 Ophrys fresquiñas

Da esquerda para a dereita:

• lutea
• fusca
• speculum
• tenthredinifera

Atopeinas onte, así como incontables Orchis italica, O. mascula, Cephalanthera longifolia (só unha), un montón de Aceras e unhas cantas Barlias. Para o resto da temporada, se non me movo de aquí, restan as Ophrys scolopax e apifera e as Serapias. Toca a andar, se non queremos repetirnos.

Viola

O domingo aproveitei uns minutos despois do traballo para achegarme a un piñeiral onde me pareceu ver unhas Scila, que por certo non eran Scila bifolia senon de folla única, pero ademáis e máis nada, había esta Viola, diferente das que levo visto polas nervaduras que ten, que non me atrevo a clasificar entre tantas que hai. Se alguén o quere intentar podo mostrar outra foto de perfil para ver o espolón, a folla xa é máis difícil porque a foto saíu movida.

Narcissus triandrus

Antonte fomos á Serra da Lastra, concretamente a Cobas, Vilardesilva e Pardollán (ver imaxe no sigpac) que fican a pouco máis de 400 m. de altitude. Flores poucas e orquídeas ningunha. Aínda así valeu a pena a viaxe e xa estou disposto para outra a ser posible neste mes. Só atopamos algunha viola, geranium e este narcissus triandrus que tamén aparecerá na Terra Cha daquí a unhas semanas.

Barlia robertiana 2006

A primeira orquídea do ano (había duas plantas), atopada á entrada das ruinas de Conímbriga, (nunha camposa), cando xa pensei que me viña de vacío. Aínda novas e pouco desenvolvidas, de arredor de 20 cm. e con poucas flores abertas. Choveu ben estos días pero é preciso moita máis auga para paliar a seca, non vin ningunha outra que poidese decir que daba flor de aquí a poucos días. Nome:Barlia robertiana (Loisel) W. Greuter Himantoglossum longibracteatum (Biv.) Schlechter (aínda ten máis nomes). Nomes vulgares: Compañon, orquídea macho(en España); salepeira grande (en Portugal); mosques grosses (en Catalunya); hai unha cita antiga en Lugo pero nunca se chegou a demostrar que se dea en Galicia. Localización: C., S., NE, e Este da Península Ibérica e Illas Baleares. Hábitat: Matorral, pastizais, claros e dunas, entre 0 e 1000 metros de altitude, florece entre Marzo e Abril (pódese atopar entre Xaneiro e Maio en algúns lugares e en determinas condicións climáticas). Información tomada case toda do libro de Flora Ibérica, Orquidaceae. Este mesmo post con distinta fotografía foi publicado na fírveda.

O clop será levado a partir de agora por Jmeijon fundamentalmente e a miña colaboración esporádica.

Veñen ahí

Veñen ahí as orquídeas, en algún punto da Península sería posible atopar (teoricamente) algunhas ophrys, (speculum, fusca, scolopax, tenthredinifera comenzan a nacer en este mes, non me preguntedes o sitio exacto porque falo por libros ou apuntes), e orchis (collina, papilonacea e longicornu). En Portugal a primeira que atopei foi Barlia robertiana alá por mitade de Marzo do ano pasado e en Galicia Jmeijon di que para primeiros de Marzo poderemos atopar algo na serra da Lastra, a ver si é posible unha visita. Aproveito para poñer un enlace de Daniel Petrescu, fotógrafo rumeno de natureza que atopei por casualidade e ten un par de fotos de orquídeas.

sempreviva

Outro mexacán

Como ninguén manda nada teñ que ser eu a postear. Chameille mexacán porque así lles chamo a todas as flores amarelas deste tipo, pero que ninguén o tome ao pé da letra. Vai tua JIOM.

Oxalis pes-caprae

Jmeijon non se atreve a publicar soiño polo que espero que isto sexa algo así como unha ti outra eu. Tiven que aproveitar despois de almorzar para fazer unhas fotos. Tirando esas flores amarelas que todas me parecen mexacán, hai moito pouco máis. O único as Oxalis pes-caprae. Aproveitei que unha delas tiña unha visita e disparei un par de fotos, pero... as presas levan a non controlar a luz e iso a estragar unha foto que podía ser decente. Por certo, ¿coñecedes o invitado?.

Achicoria

Xa facía tempo que non poñía unha flor. Esta é a Cichorium intybus, ou vulgarmente achicoria, que se pode atopar á beira das cunetas ou nas camposas aínda neste mes. Pode ter as flores blancas, hoxe atopei unha, ou rosadas, pero o máis común é atopa-la de flores azuis coma esta. Parecida é algunha Centaurea ou un Chrysanthemun. Cichorium endivia é a planta silvestre da que derivou a endivia.

pa' datar

Como din algúns de Micologia.net cando non coñecen a seta ou flor que presentan: pa datar. Eu tamén, non sei de que flor se trata e poñoa aquí por se algún sabe e me pode informar.

Flor subterránea

O outro día decía que o millor da viaxe foron os amorodos e incomprensiblemente me esquecín dun regalo que me fixeron nada máis subir ao coche: Orquídeas de EusKal Herria, de Xabier Lizaur, editado polo Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco. Unha gozada. Moito obrigado Jmeijon. Nel poiden comprobar que as orquídeas son un pozo de sorpresas. Resulta que un par de especies poden ter floración subterránea, a Neottia nidus-avis que se pode atopar no Caurel ou Ancares ( non estou seguro) e a Epipogium Aphyllum.

Dactylorhiza caramulensis

O post de onte sobre a Dactylorhiza maculata animou-me a ir á Serra do Caramulo, a buscar a Dactylorhiza caramulensis, unha variedade (ou subespecie) da anterior, endémica de Portugal (os de orquideasibericas poñen unha foto dun exemplar fotografado en Ávila). Alá fun hoxe pola mañan ver si a atopaba. Foi casi chegar e encher, a pesar da miña desconfianza ao ver tanto piñeiro. Unha vez feitas as primeiras fotos fun até o punto máis alto, o Caramulinho, a 1094 m. de altitude, despois de acabarse as pilas da dixital e pouco despois as da analóxica, non por tirar moitas fotos senon porque estaban case nas últimas, aínda ben que poiden facer algunha coa Fuji senon hoxe non había foto. A subida até o cumio por unhas escadiñas labradas no granito foi extenuante, pola inclinación, o peso da mochila e a calor asfixiante.. Alá arriba agardaba-me unha sorpresa en forma de bolboretas, de gran tamaño: 3 macaóns, unha podalirio, a terceira teremos que esperar polas fotos, moi grande de cor marrón coas beiras das azas de cor laranxa, tal vez esta, e moitas outras non tan espectaculares. Só poiden facer un par de fotos coas azas pechadas. A flor, como se pode ver é moi parecida á que puxen onte, se cadra o labelo sexa un pouco máis estreito e as escotaduras centrais un pouco máis marcadas. A planta é un pouco máis alta e estilizada, coa inflorescencia con maior número de flores e de forma máis cilíndrica que cónica, aparecía nos prados húmidos (atopeina en tres ou catro sitios).

Serapias

O outro día pedín a Jmeijon que me mandase un post coas serapias que existen en Galicia para mostrar as diferencias entre elas, pero debe estar máis vago aínda que eu. A verdade é que está de mudanzas e con problemas na conexión ou no modem ou non sei ben con qué. En fin, o que mandou son estas tres preciosas fotos que mostran claramente as diferencias na forma e tamaño do labelo. Non me vou pór agora aquí a describir as formas de labelos , follas e demais das distintas serapias, porque espero que as fotos sexan o suficientemente elucidativas. En caso de dúbida preguntar ao autor das fotografías que seguro estará encantado en facer unha disertación gratuita, caso contrario eu mesmo darei máis datos.

A primeira é a Serapia cordigera, pódese atopar en calquera das 4 provincias galegas, máis raras nas zonas montañosas do interior, frecuente en prados e outros lugares húmidos, toxais ou matorrais. Floración entre Marzo e Xullo.

A segunda é serapia lingua, a máis frecuente en Galicia, en prados, pastizais, brañas e lugares encharcados. Floración de Marzo a Xullo.

E a terceira corresponde á Serapia parviflora, tamén se pode atopar en calquera das provincias galegas, máis frecuente na costa en zonas de trasduna, no interior só se atopou en chaos calizos. Floración de Abril a Xuño.
Como xa dixen en outro post, ás serapias chaman-lles galos ou galiñas.

Segundo que autores na Península pode haber de 5 especies ( as tres anteriores máis S. perez-chiscanoi e S. vomeracea), até 7 que propoñen outros (as anteriores máis S. nurrica e S. strictiflora).
Para interesados consultar as distintas páxinas web que existen sobre orquídeas, algunhas delas aquí á dereita. Ou ver libros ou artigos , en concreto para as serapias galegas recomendo o traballo de Cortizo&Sahuquillo de 1999 publicado na Nova Acta científica Compostelana(Bioloxía) ou ver o traballo de Flora Ibérica publicado en tomos (se alguén está interesado podo enviar un PDF), ou os dous tomos do Atlas Clasificatorio de la Flora de España Peninsular y Balear de Mariano García Rollán, ou tantos e tantos libros ou traballos científicos que hai publicados e que descoñezo e que agradecería me informasen da sua existencia, ou millor aínda, me enviasen unha copia.

Este é un post a medias entre Jmeijon e eu.

Sorpresa

O monte garda moitas sorpresas. Detrás de cada valado, sebe ou pena pode estar o lobo ao axexo. Ou simplemente unha planta descoñecida nos mostra a sua sorpresa ante a cámara.

Ophrys apifera

O ano pasado atopamos nos xardíns do hospital de Coimbra ( foi a miña moza quen as atopou) unha morea de plantas de ophrys apifera, so atopei unha ou duas plantas fora de alí non foi fácil facer fotos porque non tiña cámara dixital e a Nikon da un pouco o cante, de feito tiven que dar-lle explicacións a un guarda de seguridade de que facía por alí. Este ano segan a relva do xardín con tanta frecuencia que é imposible que cheguen a florecer, só debaixo dunhas arbres ficaron algunhas intactas, algunha foi posteriormente arrincada por alguén sin respecto pola propiedade colectiva. Fora deste lugar atopei duas plantas, unha perto do lugar habitual onde vou ver orquídeas e outra perto de Montemor-O-Velho. Para min é a raiña das ophrys, de tallo máis groso e forte, labelo de maior tamaño, ten un porte máis distinguido.

Cebolón

Non sei se é cebola ou cebolón, sei que pertence á familia dos allium, que medía un metro e medio polo menos, estaba nun baldío onde van construir un edificio aquí perto da casa. Non estaba só tiña dous acólitos máis pequenos ao lado. Lembroume a Fraga, cabezón en todos os sentidos e sendo cebolo, repetindo até a nauseaas mesmas consignas, que logo repetirán os seus tiralevitas por todos os cantos do pais. Máis cebola para a empanada que estamos en tempo de eleccións.

Erica?

De menos de un metro de altura e con flores menores de un centímetro de diámetro, á beira de un piñeiral, chao calcáreo. ¿ Quen pode decir o que é? Parece da familia das ericaceas pero non me cadra.

Orchis coriophora

Esta espero que a atopemos en Galicia pois abunda na provincia de Ourense e ten-se atopado na zona de Chantada e en Vila de Cruces. Hai duas variedades e non sei decir cal delas é. Algunhas teñen cheiro, agradable ou non, pero esta era inodora.

Milamores

Non todo van ser orquídeas, esta é a centranthus ruber, máis coñecida por milamores. Podedes atopa-la nos muros ou en sitios rochosos húmidos coa corola branca, rosa ou vermella coma esta, de ata un metro de altura, pertence as valerianáceas. Ten outros nomes, en galego alfinetes, en castelán hierba de San Jorge ou valeriana roja.

Epipactis helleborine

En este post de fai uns días falaba-vos desa planta que parecía unha orquídea. Finalmente comeza a florecer, é unha epipactis helleborine.

Serapia parviflora

Aquí atopo as serapias nos matorrais en vez de nos prados como en Galicia, onde destacan sobre a herba e se lles chama galos. Esta debe ser unha serapia parviflora e comenzan a parecer agora por aquí.

Orobanche

Esta é unha das sorpresas do sábado, o que penso que debe ser un Orobanche, unha planta parásita das raices de outras plantas. Nin me atrevo a tentar clasificala.

Epipactis

Fai casi un mes atopei esta planta e inmediatamente pensei que se trataba dunha orqídea, fun-a visitando de cando en vez á espera de que bota-se flor e cheguei a pensar que se trataba de outro tipo de planta. Como ultimamente non atopo novas especies fun antonte onde vira o ano pasado a epipactis tremolsii, e anque me costou atopa-las, aínda estan pouco desenroladas, pareceron-me moito parecidas con esta.
Onte voltei a ve-las, aínda sen flor, e cheguei á conclusión de que debe ser unha epipactis, fica só unha dúvida, serán tremolsii ou helleborine. Vede o aspecto que ten agora. A resposta de aquí a uns días cando volte por alá, si é que se decide a florecer.

lamio

Dorfun manda máis fotos, neste caso un lamio, probablemente un lamium maculatum ou purpurea, inclino-me máis polo primeiro. Son de braelle, parroquia de San Salvador de Couzadoiro en Ortigueira. Gracias Dorfun.

Ophrys scolopax

Outra ophrys cuxa presencia en Galicia está demostrada, sobre todo Lugo e Ourense é a Ophrys scolopax, esta é portuguesa da Beira Litoral. Os libros falan de que pode chegar até 50 cm. pero as máis grandes que atopei non pasaban de 20, como tamén din que pode ter até15 flores e o máximo que atopei foron 4. O labelo é mais pequeno que o das outras ophrys das que xa falamos e presenta variacións no dibuxo así como na forma e tamaño dos sépalos e pétalos, de feito estuven tentado a poñer varias pero ocupaban moito, outro día. Ophrys picta, Ophrys sphegifera e Ophrys vetula (dos Alpes) pertencen a este grupo de ophrys pero duda-se da sua presencia na península, polo menos a segunda, anque algún autor di te-la visto na Serranía de Ronda.

Cephalanthera damasonium?

<

O Jmeijon deu unha voltiña pelo Oriente ourensán, que ninguén pense en logias masónicas, e atopou as primeiras orquídeas galegas do ano. Mentras espero que mande algunha (espero que todas), poño unha cephalanthera de cor marela ( son de flor branca excepto a rubra) que non sei se será unha longifolia canarinha ou unha damasonium. Os de orquídeas ibéricas falan de follas máis anchas e non sitúan esta especie por estas terras e de cor amarela ninguén fala das longifolias polo que fico con dúbidas, en micologia.net non me aclararon nada.
Supoño que será unha alteración xenética porque dou fe de que a planta non estaba vella e de que non alterei as cores, xa teño falado aquí máis dunha vez das múltiples variacións das plantas das orquídeas.

Detalle do labelo

A foto de onte está feita co macro da Fuji e fiquei admirado da textura do labelo, como escamas de xelo rosa.

Labelo

Labelo de Orchis italica coa sua apariencia homínida ou extraterrestre mais ben, porque si a ve JJ. Benítez está armado o encontro en terceira fase.

Orchis mascula

Xa falamos aquí dela.Moi abundante neste mes de Abril por estas terras.

Hyacinthoides hispanica

Parece-me que é un Hyacinthoides hispanica, está pendente de confirmación porque non me cadra o lugar onde crecía. Supon-se que se dá en ribeiras, sitios húmidos e máis oscuros, e esta estaba nun matorral que foi queimado ha anos, pedregoso, nada umbrío e moito menos húmido. Polo demáis coincide plenamente na forma da planta. é bastante parecido cos que temos atopado en Aranga ou San Alberte, non sei que pensa Jmeijon. Polo demáis decccir que ten un bulbo tóxico como os outros xacintos, e que a flor pode ser branca. A través dos de Micologia.net, como tantas outras veces souben da páxina de Hoseito( José Darnaude díaz, que ten un bon e extenso álbum fotográfico de plantas da Península Ibérica e outro especial de flores de Serra Nevada. Outros enlaces con fotografías de plantas que me parecen interesantes son os de Merche S. Calle y Juan Enrique Gómez, esta outra Guia de plantas do que desconhezo o autor e o Proyecto anthos para buscar palntas por nome vulgar, familia, xénero, etc.

Ophrys fusca

Creo que xa puxen aquí esta orquídea con unha foto de Jmeijon. Esta orquídea é moi variable e ten tres subespecies: fusca (tamén se lle chama O.lupercalis), bilunulata (ten unha franxa marxinal marela de ± 1mm.), e unha terceira dyris, que non hai por esta zona, só no Algarve. E non fica por aquí, distintos autores levan-lle dado nomes a distintas variedades como O. arnoldii, O. attaviria, O. dianica, O. lucentina, O. sulcata, O. omegaifera e O. fleischmannii( supoño que haberá máis. Non me esquezo da Ophrys vasconica, forma intermedia entre subs. fusca e dyris, frecuente no tercio norte central da P. Ibérica. ¿A qué ven todo esto? Pois, para que se vexa, que o nome das orquídeas pode ser unha inmensa confusión, parece que todos os botánicos queren ser pais da nena bonita. Pasa algo parecido co nome vulgar, en Galicia e en toda a península, unha planta ten nomes diferentes en moitas comarcas ou provincias ou até concellos. Por certo, isto do nome vulgar, é un traballo que temos pendente de facer no noso pais. ¿Quen se atreve? A orquídea da imaxe sería unha Ophrys fusca subs. fusca

Fritillaria lusitánica

Fritillaria lusitánica atopada em Minde, Extremadura portuguesa.

Orchis conica

Tamén atopada no sábado perto da orchis champaneuxii, esta outra orquídea, orchis conica, teño unha pequena dúbida sobre a sua identificación pero estou casi seguro.

Orchis champaneuxii

Fun dar unha volta pola Extremadura portuguesa, cara a Serra d'Aire, e atopei esta nova orquídea, de nome afrancesado e espumoso, Orchis champaneuxii. Nun principio até pensei que era unha variedade de Orchis mascula, pero tanto o libro de Mariano G. Rollán como a web de Micologia.net confirmaron-me a novedade

Cistus ladanifer

É un arbusto que aparece en sitios secos, na estrada de Castelo Branco que ven cara o interior é unha invasión. Ten unha flor grande de 7-8 cm. de diámetro que puiden fotografar cando viña de traballar o domingo pasado.

Flores dun amigo

¡Que agradable sorpresa recibir un correo de Dorfun con fotografías de plantas que fixo nas fragas do Eume e perto do rio Belelle! Espera que llas poda identificar, casi, a Euphorbia é un tanto difícil para min, anque se cadra o Jmeijon nos axude, el sabe bastante máis.

A primeira é un Narcissus triandrus, de nome galego 'calzas de cuco', que se pode atopar desde marzo perto dos rios, como por exemplo o rio Escádebas onde o teño fotografado máis de unha vez. A segunda pertence as primuláceas, é unha linda primavera, unha das primeiras flores interesantes que se poden ver en Galicia desde fins de Febreiro, nos lugares húmidos. Primula acaulis ou primula vulgaris, descoñezo o seu nome galego si é diferente de primavera.

Esta última sei que é unha Euphorbiácea, e dentro delas unha Euphorbia, pero atreverse a por-lle apelido é demáis. En castelán coñecen-se por lechetreznas unhas moi parecidas. Moitras gracias Dorfun, e xa sabes que como decía nun post anterior, no rio Belelle van aparecer as orquídeas (Epipactis helleborine) de aquí a pouco. Clicade nas fotos para ve-las de maior tamaño.

cephalanthera longifolia

Durante un tempo confundín unha irmán desta, a cephalanthera rubra, con un gladiolo. O curioso é que nunca a tiña visto, só nos libros, e confundín tamén a Jmeijon con esta historia. Hoxe atopei esta moi perto de onde estiven con ele ha uns días e non ten nada que ver. Pena non estiveras porque había máis cousas interesantes.

Drosera

Xa sei que nin a foto é boa e que tampouco se ve moi bem, pero é unha drosera en flor, supoño que drosera rotundifolia.

Outro Equisetum

Supoño que será outro equisetum, pero ¿cal?.

Iris que non ira

Enlaces de orquídeas

>center>
O autor da fotografía pediu-me que lle enviase os enlaces de orquídeas silvestres de Europa que tiña, cousa que fixen por e-mail pero debeu haber algún problema, polo que poño-os aquí. Vai algún de botánica en xeral e algún outro de orquídeas cultivadas. A ver se non se perden tamén. A foto é dunha Orchis italica tamén coñecida pola flor do home aforcado.
franknature
ophrys.free
terrorchid.proboards27
fh-friedberg
europorchid
orchidwire
guenther-blaich
nativeorchid
3956
jtuomi
ibelgique.ifrance
kontoyiannis
phals
orchidguide
orchidees05
pm.blais
orchidee.fr
Orquideas_de_valdeorras
micologia
mikel.tapia
orchidphotos
jdevos.club
michel.nicole
antang
sabater
posadas
siba2
fh-friedberg
orchidees
orch
orchidee32
jfourlon
kammeka
europeanorchids
akuter
orchideen-kartierung
wilde-orchideen
hoseito
srgc
orquideasibericas
Orquideas
orquideas
floraiberica
liens
jardin-mundani
Agradecía me enviasedes todos os que coñezades e non estén na lista ou se hai algún roto. Gracias.

Ophrys fusca

Tiven unha visita, esperada pero moi corta de tempo, que deu para facer algunha cousa interesante. Como non podía ser menos, tratando-se de Jmeijon e Eva, fomos facer fotos e atopamos esta Ophrys fusca entre outras moitas flores. Seis especies de orquídeas, todas novas para eles; iris, narciso, aristoloquia, gynandriris, e algunha outra flor por datar. Unha sorpresa para eles, que nunca viran tantas orquídeas diferentes, e un día especial para min que xa me tardaba. Foi pena non ter máis tempo para poder ir a outros sitios, e que poideran ver e fotografar as primeiras Ophrys luteas, que atopei hoxe moi perto de onde andivemos onte. Espero que volten pronto e eu poder devolver a visita para unha excursión a O Caurel e a Serra da Lastra.

Esquema de flor de orquídea

Este é un esquema xeral dunha flor de orquídea silvestre, está sacado e traducido de flora ibérica. Non fai falta decir que algunhas se saen un pouco desta xeneralización.

Flor de Pascua

Detalle de flor de pascua. ¿Será?

O salep

Moendo o tubérculo seco de algunhas especies de orquídeas, obten-se un po amarelo, o salep, que se utiliza para preparar unha bebida quente que se bebe en Turquía. Tamén se utilizou como reconstituinte para convalecientes pero as suas propiedades non foron cientificamente probadas. Está formado o po por mucílago, azúcar e almidón. Co mucílago tamén se fai unha xalea para as irritacións dos intestinos. Para quen queira preparar o salep unha receta: recolle-se o tubérculo lateral e ferve-se en auga ou leite antes de po-los a secar (pasase-lles un fio e penduran-se a secar) e facer o po. Unha culler de po, outra de fécula de pataca, outra de fécula de arroz, sucre, e medio litro de leite. Deixa-se ferver dez minutos e sirve-se con canela e moi quente. Eu non o preparei, cando vaia a Turquía xa o beberei. No caso das lavativas via rectal espero non ter que usa-las. En Portugal algunhas das orquídeas chaman-se salepeiras. A foto é outra Ophrys tenthredinifera.

ophrys tenthredinifera

Supoño que será Ophrys tenthredinifera, atopeina onte cando voltaba de vacio nun sitio por onde xa pasara. No meu descargo decir que non mide máis de 6-7 cm.
Os de Flora Ibérica non a dan como certa na Beira Litoral, teño as miñas dúvidas, descríbena como: tallo de 10 a 60 cm, follas basais ovadas, con 3 a 8 flores por inflorescencia, pétalos laterais triangulares, rosados rosado-purpúreos ou blanco-verdosos, labelo sub-cuadrangular a trapezoidal, de alaranxado a pardo-roxizo ou pardo amarelado, con pelos, con unha franxa marxinal amarela ou verdosa.
En pastizais, claros de matorrais en substrato básico preferentemente anque tamén en ácido. Floración entre Febreiro e Xullo. Altitude de 0-1000 m.
Teño as miñas dúvidas porque a foto dixital non é boa, xa veremos a outra, está a contraluz e penso que a flor aínda non está perfectamente desarrollada. Farei máis fotos mañán.

Orquídeas por Ferrolterra

Este post é en especial para Dorfun e para todos aqueles que teñan imterés en saber que tipos de orquídeas se poden atopar por Ferrolterra ou non moi lonxe.
As citas de localización e floración están sacadas do traballo de C.Cortizo&Elvira Sahuquillo que xa citei en algún post anterior. Algunhas citas son antigas e poden non ser válidas hoxe. No caso da floración sempre pode ser un pouco antes ou despois
Poño unha ligazón fotográfica, por si queredes dar-vos uhna idea de como son, o de les orchidees de L'Herault, do Languedoc francés.
Cephalanthera longifolia (florece entre finais de Abril a finais de Xuño)
Capela, Caaveiro, Camariñas (areal marítimo, dunas da praia do Trece), Ortigueira
Dactylorhiza elata (Florece entre Maio e Xuño)
Valdoviño (praia de Villarube, sobre Punta Ouzal, praia de Pantín, praia da Frouxeira) ; Ortigueira, prados húmedos de trasduna; Somozas (Silvao); Sada; Cabañas.
Dactylorhiza maculata (Florece entre primeiros de maio a Xullo)
Valdovinho(Pantín); Cariño; Cedeira(Punta Candieira; baixo Couto Ameneiro; San Andrés de Teixido); Cabañas.
Epipactis helleborine (Florece en Setembro)
Neda, Fene, río Belelle
Epipactis Palustris (Florece en Xullo)
Ferrol( Covas, As Cabazas, zona húmeda); Valdoviño.
Gymnadenia conopsea (Florece entre Xuño a Xullo)
San Andrés de Teixido; Cario; Ortigueira..
Ophrys apifera (Florece entre Maio e Xullo)
Valdoviño(praia da Frouxeira, Villarube,); Ortigueira(praia de Cavalar e trasduna)
Ophrys Sphegodes (Florece entre Abril eXuño)
Ferrol(Covas, dunas en Doninhos); Ortigueira(trasduna); Camariñas(praia de Trece)
Platanthera bifolia ( Florece entre Maio e Xuño)
Arredores de Neda e Ferrol
Serapia lingua (Florece en Abril e Maio)
Ferrol(Doniños), Bergondo(Guísamo, Cortiñan)
Serapia parviflora ( Florece en Maio,Xuño)
Ferrol(Covas,); Pantín; Ortigueira(Cavalar); Valdoviño(dunas fixas, Villarube), praia de Miño.
Spirantes aestivalis (Florece entre Xuño e Agosto)
Ferrol(Covas,Doniños); Valdoviño, Ortigueira.
Spirantes spiralis (Florece en Setembro Outubro)
Ferrol(Covas), Pontedeume, Betanzos, Valdoviño

Barlia robertiana

A orquídea de onte é Barlia robertiana ou Himantoglossum robertiana ou Himantoglossum longibracteata, depende dos autores. Despois de revisar a miña documentación e non chegar a ningunha conclusión, subín a foto a Micologia.net e identificaron-a como tal.
C.Cortizo&E. Sahuquillo, autores do traballo do que falei estes días, falan de unha única cita en Galicia (Lugo.Pedrafita.Noceda-Merino 1909), e C. Aedo do libro que se está facendo, Flora Ibérica, dá-a como dudosa en Lugo.
A descripción que en flora Ibérica fan é: tallo groso verde de entre 20 a 80 cm., follas envainadoras, carnosas e lustrosas, inflorescencia de até 70 flores sésiles. Pétalos laterales lanceolados, obtusos e converxentes, e central máis largo e claramente bilobado, con duas cristas lonxitudinais na boca do espolón. Flor de rosada a purpúrea, as veces abrancazado con manchas purpúreas no centro e verdoso nas marxens, con espolón obtuso e recto.
En matorrais, pastizais, claros de fragas e dunas, entre 0 e 1100 metros , de floración entre Marzo a Abril (De Xaneiro a Maio, segundo as zonas). Esta estaba á beira de un camiño onde había matorrais e o substrato era calizo, na Serra D'Aire (Extremadura-Ribatejo).
Non se lle coñece nome galego específico, en castelán orquidea xigante e en portugués salepeira-grande.

A primeira

É a primeira orquídea que fotografo na temporada. Despois de un corto paseo e de pasar a primeira vez sin vela que era cando había boa luz. Fíxen a foto á presa e así saíu. Aínda está sen identificar pero o facto de ser a primeira non me permite espera. Xa poñerei máis tarde o nome. Se sabedes cal é non dudedes en deci-lo.

Orquídeas en Galicia II

O correo trouxo excelentes novedades. Eva enviou-me un traballo científico de gran valor:La familia Orchidaceae en Galicia de C. Cortizo&E. Sahuquillo do Departamento de Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía da Universidade de A Coruña, publicado na Nova Acta Científica Compostelana (Bioloxía). 9: 125-158 (1999) - ISSN 1130-9717.
Aquí, de forma detallada expoñen as 36 especies de orquídeas atopadas en Galicia, con localización xeográfica, hábitat, altitud, época de floración e as referencias (herbarios e citas de outros estudosos). Moi completo.
Pouco a pouco e segundo as atopemos e fotografemos irán saíndo aquí.
Agradecía toda información similar sobre orquídeas de Galicia e Portugal, así como invito a todo aquel que queira publicar as súas fotos de orquídeas a por-se en contacto conmigo.
Gracias Eva.

Musgo

Esto é un musgo, non preguntedes cal, que Jmeijon fotografou o domingo ao pé do mesmo río, eu non poiden face-la con toda a parafernalia de réflex,obxetivo micro, trípode e demais. No meu descargo está que me sentín un bocado inhibido pola presencia de paseantes que metían o fuciño tratando de descifrar que era o que fotografabamos. Este post é de Jmeijon, aínda que non o escribira el, que me corrixa si se atreve.

Couselos

"Ouvear ouvean os couselos en San Martiño Pinario"

Xosé Luis Méndez Ferrín

Ou algo así decía en "Con pólvora e magnolias", ha tanto que non o releo que non sei ben se di así.
Estos ouvean perto do Rio Escádebas e é un regalo que Jmeijon me deixou probando a Fuji dixital este fin de semana. En castelán, ombligo de venus ou sombrerillo e en latín científico Umbelicus rupestris.

liq

Xa fai tempo que fotografei este lí­quen (non pode ser outra cousa), que aparece nas penas de granito. Despois de non sei cantas fotos aí­nda non fixen unha da que realmente goste moito. Esta está feita nun paseo que din o outro dí­a polos Sete Muiños e tampouco parece ser a definitiva.

Orquídeas en Galicia

Vamos agora coas orquídeas que se poderían atopar en Galicia, segundo os mesmos autores dos que xa falei. A maioria nas provincias de Lugo e Ourense, menos en A Coruña e moi poucas en Pontevedra. As razóns de porque hai máis nesas duas provincias estan nos niveis de altitude(Serra de Ancares, Caurel, Lastra e Manzaneda), substratos calizos que só hai nesas duas e se cadra porque nesas provincias de interior poda haber algún hábitat máis conservado.
As sinaladas con (?) entendemos que son xéneros dos que se deu noticia da sua aparición nalgún momento pero non se confirmou.
Estas son:
OPHRYS, ORCHIS, EPIPACTIS, NEOTINEA, LIMODORUM (?), LISTERA (?), NEOTTIA, GYMNADENIA, SPIRANTHES, PLATANTHERA, CEPHALANTHERA, SERAPIA, ANACAMPTIS, DACTYLORHIZA, COELOGLOSSUM, PSEUDORCHIS ( ou LEUCORCHIS), ACERA, BARLIA (?), e HIMANTOGLOSSUM. Seguro que me deixo algunha
Lembrar que son especies protexidas e que está prihido o corte, extracción ou manipulación, e sería de agradecer o máximo respeto para elas (e todas as plantas en xeral) e para o seu entorno.
Se o noso amigo Jmeijon se digna enviar-nos as suas fotos, iremos facendo unha descripción máis ou menos pormenorizada de cada taxón atopado, e se a súa amiga Eva consigue a tesis doctoral dunha profesora, entonces teremos unha voz autorizada a falar das orquídeas galegas. Eu poñerei as miñas que faga aquí ou as de ala cando vaia.

Para abrir boca unhas cuantas páxinas con fotografías de orquídeas ibéricas e tamén europeas.
Ibéricas:
orquideas_de_valdeorras, esta é unha páxina que está inactiva dun micólogo ourensán; orquideasibericas,excelente muestrario; micologia.net, unha boa colección de Celestino Gelpi e colaboradores de micologia.net; mikel.tapia, fermosas fotos das orquídeas navarras.
Europeas:
franknature, excelente páxina en inglés con un apartado para híbridos;ophrys.free, páxina francesa con moitas fotografías;fh-friedberg, páxina alemana; sceo, do Secretariado de Conservacíon das Orquídeas Europeas; orchidwire, páxina en francés con ligazóns de outros países; guenther-blaich, outra boa páxina con híbridos, en inglés ou alemán; orquideas_sicilianas; ibelgique.ifrance, outra páxina, en francés ou inglés, con moitas fotos;e por último, esta outra con moitas ligazóns de distintas asociacións europeas en toda Europa.
Se sabedes de algunha interesante, sobre todo da Península Ibérica, facede-mo saber, e ficarei-vos grato.

Orquídeas Portuguesas

Comenza, para min, o tempo da fotografía de orquídeas. Teoricamente en Portugal se poden atopar orquídeas dos seguintes xéneros: OPHRYS, ORCHIS, EPIPACTIS, CORALLORHIZA (23/02/05, es un error, no crece en Portugal), NEOTINEA, LIMODORUM, NEOTTIA, SPIRANTHES, SERAPIA, ANACAMPTIS, DACTYLORHIZA, GENNARIA, PLATANTHERA, ACERA e BARLIA, supoño que me deixarei algunha, depende dos autores. Até agora so atopei: Ophrys, Orchis, Epipactis, Serapia, Acera e Anacamptis. Poden medrar en calquer tipo de substrato ( unhas nun e outras noutro), calizo, silíceo, areoso, cultivos, en terreos ácidos ou básicos, en claros ou en fragas ou en prados, en seco ou húmido e a unha altitude entre 0 metros e máis de dous mil (aquí, excluindo as illas con orquídeas endémicas, só podería ser na Serra da Estrela). O tamaño vai entre uns poucos centímetros até casi un metro. É moi difícil clasificalas para os leigos, como eu, en algún caso sería preciso medir tamaños de pétalos,sépalos, follas ou brácteas, tipo de semente, "bulbo" e moitas outras variables, e ademáis hai que ter en conta a posibilidade dos híbridos. E non só isto, senon que as mesmas plantas poden ter diferentes nomes segundo os diversos botánicos que falen delas. A característica máis destacada da flor é un pétalo diferente, en tamaño, forma ou cor que se chama o labelo. A polinización é feita en moitos casos por insectos polo que este labelo adopta a veces similitudes con femias de distintas especies. Para nacer unha planta é preciso en moitos casos a simbiose con fungos. As rexións de Portugal onde hai máis variedade son a Beira Litoral, o Alentejo e a Extremadura. Algúns autores falan de un endemismo en Portugal, na Serra do Caramulo na zona Centro, a Dactylorhiza caramulensis, da que non falan nada os autores do traballo polo que me guio agora, tentarei fotografa-la e xa se verá. Desexade-me sorte. A foto de cima corresponde a unha Anacamptis piramidalis e a de abaixo a unha Ophrys lutea.

Folla

Esta é unha foto conceptual, por lle chamar dalgún xeito, para que aquel que queira a relacione, millor se o deixa por escrito, e/ou reflexione sobre o que lle parece.

Cardo

Hoxe toca descanso de política. Para todos aqueles que algunha vez lles dixeron que son máis feos que un cardo, que pensen que tampouco é para tanto. Este fotografeino hoxe en Leiria, despois do traballo, coa digital.

Fumaria

Unha das múltiples fumarias que un se pode atopar en calquer lado, en calquer momento e que repara nelas para fotografalas cando non hai nada máis interesante.

Flor url

Via xeron, esta páxina que xenera unha flor da tua url. A miña resulta un pouco triste, parece de invernadeiro, que se lle vai facer.

Escrito por Xisbe a las 3:23 PM | Comentarios (0)

¿Iris Lutescens?

Din unha volta polo meu terreo de caza das orquídeas para ver como van. Coa seca está todo moi atrasado e case non hai flor ningunha, só o rosmariño ou romeu(Rosmarinus officinalis, neste caso penso que era R. eriocalix, polo lugar onde nacía) e unha sorpresa, este Iris lutescens que nun principio confundín con Gynandriris. Pouco máis.

Escrito por Xisbe a las 8:41 PM | Comentarios (2)

Auga e musgo

Escrito por Xisbe a las 11:59 PM | Comentarios (0)

Placer ou sufrimento

Posteando desde Flickr unha foto da miña colleita. Representa algo así­ como alegrí­a despois de ter pasado pola tristeza, as flores aos mortos, ou o placer no sufrimento. Pero para outros ollos terán un significado distinto ou simplemente non dirán nada. Diche algo?

Briza media

Ou lágrimas de San Pedro, cedacillo, en castelán. Quen saiba os nomes galegos, que no-lo diga por favor.

Escrito por Xisbe a las 4:18 PM | Comentarios (0)

Epilobium hirsutum

Escrito por Xisbe a las 9:05 PM | Comentarios (0)

Orquídeas 333

Nunca tiven moito xeito para xuntar letras por iso pensei que será millor escribir o menos posible. Esta semana so porei as fotos con título e sen texto, e a non ser que por petición popular se reclame texto irán despidas de palabras. Esta orquídea penso que debe ser Dactylorhiza Elata pero non estou seguro, si alguen pode axudar se agradece, cada vez estou máis confuso coas plantas e máis aínda desde que entrei nunha páxina que perdín (a ver si Jmeijon a envía) onde fala de tantas variedades que é para pedir papas.

Escrito por Xisbe a las 9:34 PM | Comentarios (0)

Borraxa

Borago officinalis, planta de entre 25-100cm. que medra silvestre en sitios secos, ao pé dos camiños ou cultivada(en Francia e Italia). Utilízase desde a antigüedade como alimento e medicina. Creo ter lido que por Aragón é un plato apreciado.

Scilla

Unha Scilla, probablemente a S. bifolia. Non é tan fácil distingui-las(para min) porque son moi parecidas, pero polo lugar onde saía, un prado húmido cheiño delas, debe ser. Aparece na primavera, con 20cm. de altura en prados e fragas.

Nenúfar

Hoxe cando cheguei á casa leveime a sorpresa de que desapareceran todos os posts, visitei o foro e vin que era un problema xeral, supuxen que o ian resolver pero non tan pronto. Outra cousa, onte Salva mandoume un email para decirme que lle saía un aviso decindo que non estaba autorizado a facer comentarios, alguen sabe que pasa?. A foto un nenúfar amarelo(Nunphar lutea) das augas tranquilas do Rio Miño, onde me levou Jmeijon o mes pasado.

3B

Non me preguntedes o que é. A foto ten 3 anos e non me lembro. Parécese ao hipérico, pero non debe ser.

Anthropophorum

Outra orquídea portuguesa(tamén aparece noutros pontos da península Ibérica). É a Orchis anthropophorum(antes Acera Anthropophorum), o nome ven da forma do labelo(pétalo inferior) que recorda brazos e pernas de un home. Só aparece en zonas calcáreas, non sei se por Quiroga e o Barco de Valdeorras haberá.

100

Este é o post número 100 ou o 101, tanto da. Para celebralo nada millor que unhas orquídeas da nosa terra. Si no estou mal informado deben ser dactylorhizas, Elata e Maculata.

Ricino

O outro día o amigo Dorfun pensaba que a Spirantes era venenosa, non o sei, esta que poño hoxe, Ricinus communis, si que o é, e moito. As suas sementes poden matar, dise que 3/4 son suficientes para un neno. É común en moitos xardíns de Coimbra. Por outra banda todos coñecemos a sua aplicación como aceite. Xa se sabe: veneno que mata tamén pode curar, só depende de a dose.

Escrito por Xisbe a las 1:46 AM | Comentarios (3)

Orquídeas

Hoxe é día de orquídeas, por capricho somentes, e apreséntovos tres das fotografadas perto de Coimbra este mes de abril. Até agora non atopei ningunha destas especies en Galicia, mais xa se verá. De esquerda á dereita: Ophrys Speculum, Orchis Coriophora e Ophrys lutea, a cada cal máis fermosa.

IRIS

Este é un de tantos Iris, hainos de cor azul, violeta ou até brancos, normalmente aparecen en sitios húmidos á beira de pozas ou regos, en todo tipo de substratos. Trátase de Iris Pseudacorus, de 50/130 cm de altura e pertence ás Iridaceas.

Escrito por Xisbe a las 12:05 AM | Comentarios (0)

Equisetum

Non é un abeto nin a cola do porcoespiño, é un equisetum aínda que non sei cual en concreto, si Telmateia ou Fluviatile.
As equisetáceas son plantas pteridofitas(plantas sin flores, que se reproducen por esporas e non por sementes), con tallos de aspecto articulado e follas rudimentarias. De nombre común: cola de cabalo ou cola de rata.

A nai da selva

Lychnis

Para min é sin dúbida unha das máis fermosas flores que se poden atopar na Terra Cha. Lémbrome de cuando a atopei, un día de Xullo no que saíra con Jomeini facer fotos, lémbrome da sorpresa que me levei ao ve-la e lémbrome que foi a única vez que a vin. É na nosa terra unha especie en vias de extinción. Lychnis Flos-cuculi, se a vedes pensade que cecais é a única vez.

Escrito por Xisbe a las 5:49 PM | Comentarios (1)

Viborera

O profesor Mariano García Rollán fala no seu Atlas clasificatorio da flora da España peninsular e balear de unhas 16 variedades de Echium( nome popular: viborera). Esta non é española senon portuguesa pero da igual, está aqui polo contraluz non pola flor en si, e probablemente sexa Echium Plantagineum.

Na fraga

As veces, no inverno ou cando visitabamos unha zona xa moi vista e non atopábamos nada que fotografar, ollabamos ao redor con outros olls e atopábamos cousas fermosas que de outro xeito nunca teríamos visto. En algo tan feio como un pilote de hormigón aparecía todo un mundo secreto como este musgo.

Escrito por Xisbe a las 9:35 PM | Comentarios (2)

A planta de Laureles 29

Cando comencei con este blog tiña a idea de un fotoblog máis que dun weblog, dada a miña incapacidade para escreber, agora vexo que cada vez me custa máis ir alén do título e penso que se cecais sexa ben escreber o menos posible.

Que é isto?

Premio para o que me saiba decir con seguridade de que planta se trata